Khánh Hòa – Thị trường yến sào đang bước vào giai đoạn nhộn nhịp nhất năm, nhưng đi kèm với sức nóng tiêu dùng là thực trạng hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi. Một trong những mối lo ngại hàng đầu hiện nay là tổ yến giả – thứ “món quà sức khỏe” nhưng có thể trở thành hiểm họa nếu không được kiểm soát.
Giá tổ yến thật dao động từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng/kg, trong khi nguyên liệu giả chỉ vài chục ngàn. Chính sự chênh lệch này đã thúc đẩy các hành vi làm giả tổ yến ngày càng khó phát hiện bằng mắt thường. Theo ghi nhận từ các chuyên gia thực phẩm và báo cáo từ cơ quan quản lý thị trường, tổ yến giả thường được làm từ:
Lòng trắng trứng gà + gelatin: trộn đều, tạo thành sợi, phơi khô. Cách này dễ đánh lừa người tiêu dùng do có độ dai, màu trắng gần giống yến thật.
Tinh bột, bột sắn, rau câu: ngâm và tạo sợi, khi chưng lên có độ trong nhẹ, dễ gây nhầm lẫn.
Sợi nilon, sợi celluloid hoặc nhựa dẻo: cực kỳ nguy hiểm vì khó phân hủy trong cơ thể, có thể gây hại nghiêm trọng nếu ăn phải.
Hóa chất tẩy trắng và phụ gia công nghiệp: được dùng để “làm đẹp” tổ yến giả, khiến người dùng dễ bị mê hoặc bởi màu sắc bắt mắt.
Đặc biệt, một số loại tổ yến giả khi ngâm trong nước không nở như yến thật, hoặc nở quá mức do thành phần hút nước mạnh – đây là một dấu hiệu để người tiêu dùng cảnh giác.
Yến sào vốn được sử dụng cho các nhóm người có sức khỏe nhạy cảm: trẻ nhỏ, người già, người bệnh hoặc phụ nữ sau sinh. Khi sử dụng tổ yến giả, không những không nhận được dinh dưỡng, người dùng còn phải đối mặt với nguy cơ:
Dị ứng nặng do phụ gia công nghiệp: Nhiều loại yến giả được trộn phụ gia tạo mùi, tạo sợi hoặc tẩy trắng – những chất này có thể gây kích ứng mạnh, đặc biệt với người có cơ địa nhạy cảm.
Ngộ độc thực phẩm từ hóa chất tồn dư: Một số tổ yến giả sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc để tạo màu hoặc bảo quản. Khi tích tụ trong cơ thể, những chất này dễ gây ngộ độc cấp hoặc mạn tính.
Gây hại đến gan, thận, hệ tiêu hóa: Các chất độc hại có trong yến giả có thể làm tổn thương gan và thận – hai cơ quan chính làm nhiệm vụ thải độc trong cơ thể, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiêu hóa và hấp thu.
Ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên: Dù chưa thấy ngay hậu quả, việc sử dụng yến giả trong thời gian dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính hoặc gây hại cho sức khỏe về lâu dài.
Khác với các sản phẩm chế biến, tổ yến nguyên chất là một thực phẩm tinh khiết tự nhiên, cần được thu hoạch đúng cách và xử lý bằng phương pháp thủ công, không hóa chất. Một tổ yến thật cần trải qua:
Quá trình thu hoạch đúng kỹ thuật: Tổ yến cần được thu đúng thời điểm, tránh ảnh hưởng đến chim yến và đảm bảo tổ đủ dưỡng chất.
Làm sạch tỉ mỉ bằng tay: Tổ yến thật thường được làm sạch hoàn toàn bằng tay, loại bỏ tạp chất và lông chim mà không dùng chất tẩy hay hóa chất.
Sấy lạnh để giữ nguyên dưỡng chất: Phương pháp sấy lạnh giúp tổ yến giữ được cấu trúc tự nhiên và bảo toàn dưỡng chất tối đa mà không làm biến đổi protein quý.
Được kiểm định chất lượng rõ ràng: Tổ yến đạt chuẩn luôn có giấy kiểm định từ các đơn vị phân tích độc lập về độ tinh khiết, độ ẩm, và hàm lượng protein.
Do đó, bất kỳ sản phẩm nào gắn mác "tổ yến thật" nhưng không chứng minh được nguồn gốc, thành phần hay kiểm định đều cần được đặt nghi vấn.
Người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn yến từ các thương hiệu có:
Có giấy chứng nhận tiêu chuẩn an toàn thực phẩm: Những chứng nhận như ISO, GMP hay HACCP là minh chứng cho quy trình sản xuất sạch, đạt chuẩn.
Được kiểm nghiệm tại trung tâm phân tích độc lập: Kết quả kiểm nghiệm giúp xác nhận chất lượng thật của sản phẩm, từ đó bảo vệ quyền lợi người dùng.
Thông tin truy xuất nguồn gốc rõ ràng: Mỗi sản phẩm nên có mã truy xuất hoặc thông tin minh bạch về nơi sản xuất, loại tổ và thời điểm chế biến.
Bao bì, niêm phong, hạn sử dụng rõ ràng: Các yếu tố này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn phản ánh sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy của thương hiệu.
Ngoài ra, cần thận trọng với những lời quảng cáo thiếu căn cứ như “hũ yến 70-80% yến với giá chỉ vài chục ngàn”. Trên thực tế, yến nở ra gấp 4–6 lần sau khi chưng, nếu tỉ lệ yến khô quá cao, hũ yến sẽ đặc như cháo, không thể dùng được. Chưa kể chi phí nhân công, đóng gói, vận chuyển – nếu giá quá rẻ, gần như chắc chắn đó là hàng kém chất lượng hoặc không có yến thật.
Giữa “ma trận” yến sào, điều quý giá nhất không chỉ là dưỡng chất mà là niềm tin vào nguồn gốc, chất lượng. Đừng để một món quà sức khỏe trở thành rủi ro tiềm ẩn. Là người tiêu dùng thông minh, hãy chọn sản phẩm có kiểm định đầy đủ, minh bạch thông tin – vì sức khỏe không thể đánh đổi bằng sự rẻ mạo hiểm.
___
Khaviet Nest - Yến Tươi Khánh Hoà
📍48 Nguyễn Khang, Cầu Giấy, Hà Nội
📌 8:30 - 23:00
☎️ Hotline/Zalo: +84 98 584 03 56
🔻 Shopee: https://shopee.vn/khaviet.nest
🔻 Google: https://g.co/kgs/4Yk2uo8
🔻 Group Zalo: https://zalo.me/g/lgnwho771
🔻 Facebook page https://www.facebook.com/khaviet.nest/