Yến sào được xem là một trong những “siêu thực phẩm” quý giá từ thiên nhiên, nổi tiếng với hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là các axit amin, protein và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng yến sào. Việc dùng sai đối tượng có thể gây phản tác dụng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là những nhóm người nên cân nhắc hoặc hạn chế sử dụng yến sào.
1. Trẻ em dưới 12 tháng tuổi
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi còn non nớt, chưa hoàn thiện đầy đủ chức năng hấp thu dưỡng chất phức tạp như protein cao trong yến sào. Ngoài ra, hệ miễn dịch của bé chưa đủ phát triển để “nhận diện” và xử lý một số thành phần có trong tổ yến. Việc cho trẻ dưới 1 tuổi ăn yến có thể gây ra phản ứng dị ứng, khó tiêu hoặc nặng hơn là tiêu chảy, nôn ói. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chỉ nên cho trẻ dùng yến khi đã bước vào giai đoạn ăn dặm ổn định, thường là sau 1 tuổi.
2. Người bị dị ứng với protein động vật
Yến sào có nguồn gốc từ dịch tiết của chim yến, chứa hàm lượng protein tự nhiên rất cao. Đối với những người có cơ địa dị ứng với protein động vật (như hải sản, trứng...), việc sử dụng yến có thể gây nên các phản ứng dị ứng như ngứa, nổi mẩn đỏ, sưng mặt, khó thở hoặc thậm chí là sốc phản vệ. Đây là nhóm người cần tuyệt đối cẩn trọng khi sử dụng yến sào, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đưa vào khẩu phần ăn.
3. Người đang bị cảm, sốt, viêm nhiễm cấp tính
Theo Đông y, yến sào có tính bình và tác dụng bổ dưỡng sâu, rất phù hợp để phục hồi sức khoẻ sau bệnh. Tuy nhiên, với những người đang trong giai đoạn mắc bệnh cấp tính như sốt, cảm cúm, ho có đờm, viêm đường hô hấp..., cơ thể lúc này cần được thanh lọc, giải độc thay vì bồi bổ. Việc ăn yến trong giai đoạn này có thể làm bệnh lâu khỏi hơn hoặc tăng tình trạng tích tụ đờm và viêm.
4. Người đang rối loạn tiêu hoá, đầy bụng, tiêu chảy
Yến sào tuy dễ tiêu với người bình thường, nhưng với những người đang có vấn đề về hệ tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, kém hấp thu... thì việc nạp thêm một loại thực phẩm giàu protein như yến có thể gây quá tải cho dạ dày và ruột. Thời điểm này, tốt nhất nên ăn những món dễ tiêu, ít đạm, ít dầu mỡ và chỉ bổ sung yến khi hệ tiêu hóa đã ổn định.
5. Người vừa phẫu thuật chưa ổn định sức khoẻ
Sau phẫu thuật, cơ thể cần thời gian phục hồi và tái tạo mô, nhưng không phải lúc nào việc bổ sung yến sào cũng phù hợp. Trong giai đoạn đầu hồi phục (3–5 ngày đầu), khi chức năng tiêu hoá còn yếu, bệnh nhân nên ăn nhẹ và theo chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng yến sào nên được cân nhắc sau khi vết thương đã lành phần lớn và hệ tiêu hóa hoạt động bình thường.
Lưu ý khi sử dụng yến sào
-
Không dùng yến khi đói: Vì yến chứa nhiều đạm, có thể gây nặng bụng nếu ăn khi bụng rỗng. Thời điểm lý tưởng là buổi sáng sau khi ăn nhẹ hoặc buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 1 tiếng.
-
Dùng đúng liều lượng: Không nên lạm dụng yến, dù là người khỏe mạnh. Mỗi tuần chỉ nên ăn từ 2–3 lần, mỗi lần khoảng 3–5g yến khô (tương đương 1 hũ yến chưng).
-
Nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu có bệnh nền: Đặc biệt với người già, người có bệnh lý mạn tính hoặc đang điều trị thuốc.
KẾT LUẬN
Yến sào là thực phẩm quý, nhưng không phải ai cũng dùng được. Việc hiểu rõ đối tượng nên và không nên sử dụng yến sẽ giúp người tiêu dùng tránh được rủi ro không mong muốn, đồng thời tận dụng tối đa lợi ích của “món quà từ thiên nhiên” này một cách an toàn và hiệu quả.